Obchody 10-lecia odrodzonej Caritas - Być głosem ubogich

Poniedziałek, 09 Października 2000 13:30

Dnia 10 października Caritas świętuje 10-lecie swojego odrodzenia w Polsce.

Dnia 10 października Caritas świętuje 10-lecie swojego odrodzenia w Polsce. To właśnie 10 lat temu - po długim okresie, kiedy Caritas była zdelegalizowana przez komunistyczne władze PRL - organizacja ta mogła wrócić do oficjalnej działalności. Uroczystości odbywają się pod hasłem: "Być głosem ubogich", które jest inspirowane nauczaniem społecznym Jana Pawła II. W encyklice Solicitudo Rei Socialis Papież zwraca uwagę "na rzeczywistą sytuację niezliczonej rzeszy mężczyzn i kobiet, dzieci, dorosłych i osób w podeszłym wieku, jednym słowem - konkretnych i niepodważalnych ludzi, którzy cierpią pod nieznośnym ciężarem nędzy."

W Polsce do powołania ogólnokrajowej organizacji o nazwie Instytut Caritas doszło w 1929 roku. Instytut koordynował działalność Caritas diecezjalnych, które sukcesywnie powstawały na przestrzeni lat trzydziestych. Caritas diecezjalne obejmowały wszystkie podmioty kościelne pracujące na niwie charytatywnej - instytucje zakonne, stowarzyszenia, sodalicje, bractwa itp. Działalność dobroczynna Kościoła kontynuowana była także w warunkach okupacji niemieckiej, a w pierwszych latach powojennych nastąpił jej burzliwy rozwój. Przerwały go w 1950 roku dekrety władz komunistycznych likwidujące Caritas kościelną i przekazujące cały jej majątek reżimowemu Zrzeszeniu Katolików Świeckich "Caritas".

Ta niekorzystna decyzja rządu PRL nie zlikwidowała jednak całkowicie struktur kościelnych powołanych do pomocy ludziom potrzebującym. Ważnym etapem na drodze do pełnego odrodzenia działalności Caritas w Polsce było powołanie decyzją Episkopatu z roku 1986 parafialnych zespołów charytatywnych. Powstały one w większości parafii w kraju i wychodząc od rozdawnictwa darów zagranicznych stopniowo ewoluowały w kierunku społecznej samopomocy.

Po 1989 roku zaistniała szansa odrodzenia organizacji Kościoła katolickiego pod nazwą Caritas. We wszystkich 39 polskich diecezjach powstawały autonomiczne centrale Caritas porządkujące i koordynujące prace charytatywne na swoim terenie. Dnia 10 października 1990 roku powołano krajową instytucję koordynacyjną - Caritas Polska.

Słowo "caritas" oznacza miłość. Jest to jednak szczególny rodzaj miłości - bratniej, wspierającej, blisko związanej z miłosierdziem. Tym samym mianem określa się od przełomu XIX i XX wieku część charytatywnych dzieł Kościoła katolickiego.

Caritas jest organizacją międzynarodową. W Polsce Caritas zorganizowana jest na zasadzie w pełni autonomicznych organizacji diecezjalnych. Tworzy ją 39 Caritas diecezjalnych z centralami w stolicach diecezji oraz Caritas Ordynariatu Polowego, Caritas Zakonu Bonifratrów, a nadto równorzędne wobec nich: Caritas diecezji wrocławsko-gdańskiej obrządku grekokatolickiego i Caritas diecezji przemysko-warszawskiej obrządku grekokatolickiego. Ogólnokrajowym organem koordynacyjno-reprezentacyjnym jest Caritas Polska z siedzibą w Warszawie. Poza centralami działalność charytatywną prowadzą parafialne zespoły Caritas oraz środowiskowe koła (np. szkolne koła Caritas zrzeszające dzieci i młodzież), które funkcjonują na zasadzie wolontariatu. W sumie z Caritas w Polsce współpracuje ok. 50 tys. wolontariuszy.

Caritas świadczy pomoc - w miarę możliwości - wszystkim grupom osób potrzebujących, bez względu na wyznawany przez nie światopogląd, ich pochodzenie i status.

Pomoc świadczona przez Caritas w Polsce ma różne formy. Niektóre przedsięwzięcia - akcje, zbiórki i specjalne dni - mają charakter cykliczny. Oprócz nich istnieją przedsięwzięcia będące reakcją na sytuacje kryzysowe - wojny, kataklizmy, wypadki losowe itp. Poza tym Caritas w Polsce prowadzi stałe placówki.

Rozwój Caritas w Polsce doskonale ilustruje porównanie akcji cyklicznych przeprowadzanych już od kilku lat. W 1995 roku w ramach Wigilijnego Dzieła Pomocy Dzieciom, rozprowadzając 2 mln wigilijnych świec Caritas pozyskała 3 mln zł. Natomiast w 1999 roku wynikiem tej akcji było rozdysponowanie 4 mln świec, co przyniosło zysk 12 mln zł netto. W przypadku innej akcji - wakacjach organizowanych przez Caritas dla dzieci z ubogich rodzin - widać wyraźne postępy. W 1993 roku na koloniach Caritas wypoczywało 45 tys. dzieci, natomiast w 2000 roku było ich już ponad 70 tys.

Przykładem sytuacji kryzysowej, na którą zareagowała Caritas, była wojna w Kosowie. W wyniku akcji "Współczucie nie wystarczy" Caritas zebrała na rzecz osób poszkodowanych w tym konflikcie zbrojnym sumę 9,5 mln zł. Za te pieniądze realizowano programy pomocy doraźnej - wysłano dla uchodźców 7 dużych transportów humanitarnych, a po zakończeniu wojny uruchomiono projekty pomocy długoterminowej - m.in. budowa i wyposażenie dwóch ambulatoriów, które będą służyły zarówno albańskiej, jak i serbskiej ludności.

Poza powyżej opisaną działalnością należy wymienić również prowadzenie przez Caritas na terenie Polski ponad 630 placówek stałych. Są to m.in.: domy samotnej matki, domy matki i dziecka, świetlice środowiskowe, ośrodki rehabilitacyjne, Warsztaty Terapii Zajęciowej, domy dziennego pobytu, Stacje Opieki Caritas, hospicja, schroniska dla bezdomnych, kuchnie dla ubogich.

Oprócz działalności ściśle związanej z wymiarem materialnym udzielanej pomocy Caritas dba również o wymiar duchowy i motywacje swoich pracowników, podopiecznych i szerszych grup społecznych. Odpowiednie kroki w tym zakresie podejmuje się zwłaszcza na szczeblu diecezji poprzez organizowanie spotkań, rekolekcji, pielgrzymek i szkoleń dla wolontariuszy i pracowników Caritas. Owocem tych działań jest wzmacnianie istniejących i powstawanie nowych ogniw Caritas.

Pieniądze przeznaczone na wsparcie działań Caritas można wpłacać na konto:

Caritas Polska
01-015 Warszawa, Skwer Kard. Stefana Wyszyńskiego 6
PKO BP VIII O/Warszawa nr 90 10201013 122640130

Od wpłat gotówkowych na powyższe konto, dokonanych w oddziałach PKO BP, bank nie pobiera prowizji.