Opiekunki to nie niewolnice

Poniedziałek, 10 Lutego 2014 18:02

Przedstawiciele Caritas Polska uczestniczyli w konferencji „IQ-CONGRESS 2014 Come to Stay – On the Future of Integration In Germany”,  która odbyła się w dn. 4 -5 lutego w Berlinie.

Podczas  spotkania przeprowadzono warsztaty poświęcone migracji, w szczególności obywateli Europy Środkowo-Wschodniej, którzy przyjeżdżają do Niemiec jako opiekunowie osób starszych. Brigitte von Germeten-Ortmann, przedstawicielka Caritasverband Paderborn opowiedziała o początkach programu „Caritas 24”, w ramach którego opiekunowie z Polski wyjeżdżają za pośrednictwem Caritas do pracy w Niemczech. Program powstał jako reakcja na zjawisko migracji zarobkowej kobiet. W przeciwieństwie do prywatnych firm pośredniczących w wyjazdach – w programie Caritas panie zatrudniane są jako opiekunki w gospodarstwie domowym, opieka specjalistyczna świadczona jest tylko poprzez pracowników Caritas, którzy przychodzą do chorych. Panie mają zapewnione nie tylko wszystkie świadczenia socjalne, ale i dzień wolny oraz prawo do urlopu adekwatnie do czasu pracy.

Kolejny z uczestników spotkania – Johannes Flothow, przedstawiciel Diakonie Wuerttemberg, która realizuje „Projekt Fair Care”, podkreślił, , iż priorytetem są legalne i uczciwe warunki pracy. Tylko 2-3% wszystkich opiekunek pracuje legalnie, dlatego Diakonia organizuje odczyty na temat legalności pracy jako opiekunka i nie ustaje w reklamowaniu uczciwych warunków pracy. Flothow zwrócił uwagę, iż opiekunki wyjeżdżające do pracy z ubezpieczeniem podróżnym – a to zdarza się często – nie są objęte ubezpieczeniem zdrowotnym w Niemczech, jeśli tam pracują.

Małgorzata Pliszka – koordynator projektu "Wyjść z szarej strefy” w Caritas Polska zwróciła uwagę na najważniejsze aspekty wyjazdów: umowę o pracę, przygotowaną przed wyjazdem z uwzględnieniem wszystkich obowiązków; prawo do czasu wolnego w pracy, które jest nagminnie łamane oraz zatajanie przez niemieckie rodziny rzeczywistego stanu zdrowia pacjentów. To bardzo ważne informacje, ponieważ wiele wyjeżdżających z Polski pań to osoby w dojrzałym wieku, nierzadko rencistki. Mają one wykonywać pracę wymagającą sił fizycznych i psychicznych, które przy braku czasu wolnego na regenerację, szybko się wyczerpią.

Tymczasem prywatne firmy podpisują z paniami umowę o dzieło, do której nie mają zastosowania przepisy kodeksu pracy.  Panie nie mają urlopu, a czas wolny: „jest ustalany na miejscu”, informacje niewygodne dla pracodawców są przemilczane. A jest to przecież relacja: pracodawca - pracownik, w której każda ze stron ma obowiązki, ale i prawa.   Maria Simo z VIJ Verein fuer Internationale Jugendarbeit Stuttgart na co dzień zajmująca się poradnictwem dla zagranicznych opiekunów w Niemczech powiedziała, że najczęściej  dzwonią do niej nie opiekunowie, ale ich rodziny zaniepokojone pracą na czarno i brakiem pieniędzy na powrót do domu. Pośrednicy szukają często osób do prowadzenia domu, a na miejscu okazuje się, iż sprawowana ma być również opieka nad chorym na demencję, o której to chorobie opiekunowie nic nie wiedzą. Często pośrednicy zastraszają pracowników tak skutecznie, że  w razie jakichkolwiek problemów nikt nie szuka pomocy i nie broni swoich praw. Niemieckim pracodawcom uświadamia się także, że darmowe pośrednictwo to kłamstwo, ponieważ agencje obciążają kosztami zatrudnianych pracowników.

Ks. Marian Subocz, dyrektor Caritas Polska opowiedział o współpracy z niemiecką Caritas  dotyczącej legalnego zatrudniania polskich opiekunek w Niemczech. Projekt powstał w 2010 r., a jego celem była pomoc bezrobotnym Polkom. Co ważne, Caritas wspiera rodziny polskich opiekunek, monitorując sytuację dzieci czy osób chorych. Do negatywnych zjawisk na pewno należy zaliczyć zjawisko eurosierot oraz słabnące więzi rodzinne. Ks. Subocz zwrócił też uwagę na rolę edukacji kobiet w kwestii zagrożeń związanych z pracą na czarno.

Jako ostania zabrała głos pani Elena Timofticiuc z rumuńskiego Sidrom Oekumenische Gesellschaft der Kirchen z ostrzeżeniem, aby panie nie wierzyły wszystkiemu, co usłyszą w agencjach pośrednictwa, by nie podpisywały od razu umów i sprawdzały zawarte w nich informacje.

Kolejna konferencja planowana jest za dwa lata i oby informacje, jakimi będziemy się wtedy dzielić były bardziej optymistyczne.

Małgorzata Pliszka
Caritas Polska

Foto: Wikipedia , CP